Mayıs papatyası tohumu (Matricaria chamomilla)

 Matricaria chamomilla (eşanlamlısı: Matricaria recutita ) yaygın olarak papatya bilinen Alman papatyası,^[1] Macar papatyası (kamilla), yabani papatya, mavi papatya, kokulu mayweed^[2][3]. Asteraceae karma familyasının yıllık bir bitkisidir. Yaygın olarak M. recutita adı diğer türler de papatya olarak kullanılmasına rağmen bitkisel ürün papatyasının en sevilen kaynağına uygulanır. Papatya çoğunlukla mide-bağırsak problemlerine karşı kullanımıyla bilinir; ayrıca cilt tahrişini tedavisinde kullanılabilir.

Matricaria chamomilla Güney ve Doğu Avrupa'ya özgü Asteraceae ailesinin bir üyesidir. Bugün bu bitki tüm kıtalarda bulunabilir.^[5] 15-60 santimetre (5,9-23,6 in) yüksekliğe kadar büyüyen, dallı, dik ve pürüzsüz bir gövdesi vardır. Uzun ve dar yapraklar bipinnate veya tripinnatedir. Çiçekler panikülat çiçek başlarında (capitula) taşınır. Beyaz ışın çiçekleri ligule ile donatılmıştır disk çiçekleri ise sarıdır. İçi boş çiçek tablası şişmiş ve kabuksuzdur. Bu özellik Alman papatyasını kabuklu çiçek tablası olan mısır papatyasından (Anthemis arvensis ) ayırır. Çiçekler yaz başından ortasına kadar açar ve güçlü, aromatik bir kokuya sahiptir.

Çiçekler ona karakteristik koku ve ilginç özellikler veren mavi uçucu bir yağ içerir. Yağın içerdiği chamazulene atfedilebilen bu renk özelliği bitkinin neden Mavi Papatya adıyla da anıldığını açıklar. Meyvesi sarımsı kahverengi bir aken( kapçık meyve)dir.

Etimoloji

Papatya kelimesi, "toprak-elma" anlamına gelen Yunanca χαμαίμηλον ( chamaimēlon )'dan gelir,^[6] "yerde" anlamına gelen χαμαί (chamai) ^[7] ve "elma" anlamına gelen μήλον (mēlon)' dan türetilmiştir.^[8] Bitkinin elma kokusundan dolayı böyle adlandırılır.

Latincede matrisin anlamlarından biri rahimdir; Bu cinse Matricaria adı verildi çünkü Matricaria chamomilla adet krampları ve adet öncesi sendroma bağlı uyku bozuklukları gibi jinekolojik şikayetleri tedavi etmek için yaygın olarak kullanıldı. Bitkinin oldukça güçlü antispazmodik ve antienflamatuvar bileşenler içerdiği ve özellikle mide ve bağırsak kramplarının tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur.

İnsan tıbbında kullanımı

Papatya çiçeğinde ikincil metabolitler olarak 120'den fazla kimyasal bileşen bulunmuştur. Bunlardan çoğu çiçeklerin mavi uçucu yağındadır.^[5] Uçucu yağının kimyasal bileşenleri şunları içerir: terpenes bisabolol,^[10] farnesen ve chamazulene ; flavonoidler apigenin, quercetin, patuletin ve luteolin ; ve kumarin.

Alman papatyası, bitkisel tıpta ağrılı mide, cilt bakımı, irritabl bağırsak sendromu(IBS) ve hafif uyku verici olarak kullanılır.^[11] Aynı zamanda hafif bir müshil olarak kullanılır ve anti-inflamatuvar^[12] ve bakterisidal etkiye sahiptir.^[13] Hayvanlarla yapılan araştırmalar papatya için antispazmodik, anksiyolitik, anti-inflamatuar ve bazı antimutajenik ve kolesterol düşürücü etkileri önermektedir.^[14] Ayrıca papatyanın mide ve bağırsak kramplarının tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur.^[9]

Papatya yağı işlenerek hap haline getirilebilir ancak yararlı etkiden yararlanmak için çiçek başı da bir bütün olarak kullanılabilir. Bir fincan bitki çayı için iki çay kaşığı kuru çiçek miktarı bir fincana konularak yapılan bitkinin çayı uçucu yağların buharlaşmasını önlemek için üstü kapalı olarak 10- 15 dakika demlenmelidir. Hücrelerin içinde yeni bir aktif madde oluşumu nedeniyle marc bastırılmalıdır bu daha sonra hücre duvarlarını kırarak serbest bırakılabilir ancak bu madde kaynama noktasına çok yakın bir yerde oluşur. Ağrıyan mide için her sabah iki - üç ay boyunca bazıları aç karnına bir bardak içmeyi önerir.^[15]

Olası yan etkileri

Yakupotunun akrabası olan papatya alerji semptomlarına neden olabilir ve yakupotu alerjili kişilerde yakupotu poleni ile çapraz reaksiyona girebilir. Aynı zamanda kumarin de içerir bu nedenle örneğin kan sulandırıcılarla olası ilaç etkileşimlerinden kaçınmak için özen gösterilmelidir. Çok nadir olmakla birlikte çok yüksek dozlarda papatya mide bulantısına ve kusmaya neden olabilir. Daha da nadiren kızarıklıklar yapabilir.^[16] Tip-IV alerjik reaksiyonlar (yani kontakt dermatit) yaygındır ve papatya çayı içen 38 yaşındaki bir erkekte şiddetli Tip-I reaksiyon vakası (yani anafilaksi) bildirilmiştir.^[17]

Yetiştirilmesi

Tohumla çoğaltma şartları

Kökeni Güney-Batı Asya, Güney-Doğu Avrupa'dadır ancak günümüzde neredeyse tüm dünyada yetişir.^[18]

Papatya yetiştiriciliği için toprağın özel bir kaliteye ihtiyacı yoktur ancak mahsul en iyi şekilde iyi üst topraklı dengeli topraklarda yetişir.^[19] Papatya talepkar olmayan bir bitkidir ve oldukça toleranslıdır. Mahsul hafif ila ağır topraklarda büyür. Doğada yetişen papatya türleri normalde kumludan tınlı topraklara kadar her toptakta büyür, topraklar çoğunlukla asidiktir ve açık olmalıdır.^[18]

Üç ana yetiştirme tekniği vardır: sonbaharda yıllık bir mahsul olarak tohumla, ilkbaharda yıllık mahsul olarak tohumla veya tohumla yetiştirmenin kendiliğinden olduğu çok yıllık mahsul olarak kullanmak. En yaygın yöntem makinelerden daha yüksek derecede yararlanabilmek için sonbahar ve ilkbahar tohumla yetiştirme karışımıdır. Papatya tohumları çok küçük olduğundan ekim için özel bir ekim makinesi kullanılır. Tohum dikimi normalde 25 cm lik mesafe ve sıralar halinde ve yaklaşık 2.0-2.5 kg/hektar halinde yapılır. Tohum yatağının düz ve yabancı otsuz olmalı ve aynı zamanda tohum ekiminden sonra yeniden sıkıştırılmalıdır. Yeniden sıkıştırma tohumlamadan sonra toprağın ağır bir rulo ile yuvarlanması gerektiğinden çok önemlidir. Aksi takdirde küçük tohumlar toprakla temas etmez ve bu da çimlenmeyi engeller. Papatya bitkisinin çimlenmesi ve gençlik dönemi için çok fazla neme ihtiyacı vardır. 1-2 hafta sonra çimlenme başlar.^[18]

Ekim sonbaharda yapılırsa en uygun zaman Eylül ayıdır. Sonbaharda tohumu ekilen papatya en çok verimi sağlar. Eylülün kaçında ekim yapılırsa yapılsın çiçeklenme gün uzunluğu 17 saat olduğunda başlar ki bu Orta Avrupa'da Mayıs sonu veya Haziran başıdır.^[18]

İlkbaharda ekim yaparak hasat zamanı ekilebilir bu da uzun ekim ve hasat dönemlerinin yanı sıra diğer yetiştirme çalışmaları nedeniyle makinelerin daha çok kullanılmasına yardım eder. Tohum ekimi Mart ve Mayıs ayları arasında yapılır. Ancak daha sonra ekimle verimin düştüğü ve haşere baskısının arttığı söylenebilir. Mahsul temmuzun 2 yarısında hasat edilebilir.^[18]

Daha yoğun üretimde tohum dikimi bitki tarafından yapılır ve yetiştirme çok yıllıktır. Son hasattan sonra bitkiler kesilerek tarlaya bırakılır. Daha sonra toprak mekanik olarak işlenir ancak döndürülmez. Tohumlar daha sonra Eylül ayında filizlenir ve toprak üzerinde yabani otlara karşı yardımcı olan halı benzeri bir tabaka oluşur. Verimler sonbahar ekimleriyle karşılaştırılabilir.^[18]

Gübreleme

Papatya ortalama besin maddesi statüsüne sahip topraklarda büyüyebilen mütevazı bir bitkidir. Azot (N) ile gübrelemeye artan bitkisel büyüme ile yanıt verir, bu da hasat tekniğinde sorunlara yol açabilir ve hasat zamanı gecikebilir. Sapın iyi gelişmesi için yeterli potasyum (K) gereklidir. Potasyumun fosfora (P) en uygun oranı 1:2 olmalıdır. Bu oran en uygun gübre miktarına yol açar:^[20]

• 40-60   kg/hektar N
• 50-70   kg/hektar P
• 100-140   kg/hektar K

N ve K filizlenme zamanında verilmelidir. Şu ana kadar mikro besin eksikliği bilinmemektedir. Papatya bitkisi iyi bir üst toprak ile dengeli toprakta en iyi şekilde büyür. Ancak papatya kesiminde kaliteli nedenleriyle organik maddeli gübre verilmemelidir. İşleme şirketi tarafından sorulan bir bakteri bulaşma sınırı varsa organik madde gübresi çiçeğin ve bunun sonucunda ortaya çıkan ürünlerin bakteriyel bulaşması için risktir. Ürün dönüşündeki diğer mahsullerde örneğin papatyadan önce organik madde ile gübreleme şiddetle tavsiye edilir.^[19]

Haşere ve yabancı ot kontrolü

Papatya iyi şekilde yabancı ot kontrolü gerektiren yavaş bir gençlik gelişimine sahiptir. Tohum dikiminden önce yabancı ot içermeyen uygun bir tohum yatağına sahip olmak önemlidir bu nedenle artık herbisit kullanılabilir. Mevcut seçici herbisitlerin yokluğundan dolayı çimlenmeden sonra papatya bitkisinin güçlü vejetatif büyümesi başlayana kadar sadece mekanik yabancı ot kontrolü mümkündür.^[19]

Yaprak bitleri papatya üretimi için büyük tehdittir çünkü sadece daha yavaş büyümeye değil aynı zamanda uğur böceklerinin çekilmesine de yol açar. Çiçekleri hasat ettikten sonra böcekleri çiçeklerden ayırmak neredeyse imkansızdır. Bu hasat edilen papatyada kullanım amacına göre kalite sorunlarına yol açar.^[19]

Avrupa üretiminde ortaya çıkan en önemli zararlılar tüylü küf, külleme ve pastır.^[19]

Ürün dönüşü

Papatya kendi kendine uyumlu bir mahsul olarak bilinir bu da çok yıllık bir ekimin mümkün olduğu anlamına gelir.^[21] Papatya için ürün dönüşünün neden olması gereken en önemli koşul yabani otsuz tohum yatağıdır. Bu normalde sıralı mahsullerin yetiştirilmesinden sonra verilir (örn. Patates), buğday veya mısır. Mahsulden sonraki papatya için büyük bir sorun gönüllü papatya tohumlarıdır. Hasat işlemi nedeniyle bir sonraki üründe çok sayıda tohum toprağa bırakılır ve filizlenir. Bu nedenle herbisitleri hedef alan papatyaya karşı toleranslı takip eden bir ürüne sahip olmak çok önemlidir.^[18]

Hasat

Çiçeklenme ve hasat zamanı

Papatya bitkisi genellikle yılda 2-3 kez çiçek açar.^[19] Bu yılda birden fazla hasatla da hesaba katılır. Çiçeklenme dönemi yaklaşık 50–65 gün iken bir çiçeğin gelişimi yaklaşık 20–25 gün sürer.^[18]

Tam çiçeklenmeyle hasat başlar. Hasat tarihinin doğru zamanda seçimi hasat edilen ürünün kalitesi için çok önemlidir. En önemli kalite özelliği, çiçek başlangıcından itibaren sürekli artan ve ışın çiçekleri yatay veya hafif aşağıya doğru baktığı zaman maksimuma ulaşan çiçeklerdeki uçucu yağ içeriğidir. Bu nedenle çiçek başlarının çoğu açıldığında hasat biter.^[18]

En uygun hasat tarihinin belirlenmesine bu nedenle çok dikkat edilmeli ve tarih objektif ve doğru bir şekilde tanımlanabilmelidir. En uygun tanımlama için, çiçeklenme indeksini belirlemeye yönelik denklemler geliştirilmiştir. Aşağıdaki denklem çiçeklerin artan verim, azalan uçucu yağ içeriği ve uçucu yağdaki içeriklerin bileşiminin değişimi arasındaki bir uzlaşmayı ifade eder. Bu denklemde aşırı açan çiçek sayısı eksi çiçek tomurcuk sayısı ile toplam çiçek sayısı arasındaki oran belirlenir.^[18]

{\displaystyle {\text{çiçeklenme endeksi}}={\frac {V-Kn}{Kn+eB+V}}}

{\displaystyle {\text{Kn}}={\text{henüz açmamış çiçek tomurcukları}}}

{\displaystyle {\text{eB}}={\text{hasat edilecek çiçekler (borulu çiçekcikler + açmış ışın çiçekcikler )}}}

                {\displaystyle {\text{V}}={\text{aşırı açan çiçekler}}}       [18]  

Papatya için en uygun hasat tarihi yukarıda açıklanan formülle hesaplanan çiçeklenme endeksinin −0,3 ile −0,2^[18] veya mevcut bitkilerin yaklaşık% 50-70'inin tam çiçek açtığı zamandır.^[19]

Elle hasat

Elle hasatta çiçek tomurcukları ya parmaklarla ya da basit teknik aletlerle toplanır örneğin yolma tarakları, tarak kürekleri veya yolma arabaları kullanılır. Bu yöntemler çoğunlukla küçük-ölçekli üretimde veya ekilmemiş papatya hasadında kullanılır. Günümüz tarımsal yetiştirme sistemlerinde hasat genellikle mekanik olarak yapılır.^[18]

Mekanik hasat

Mekanik hasat tekniklerine rağmen hasat edilen ürünün yüksek kalitede olması çok önemlidir. Buna göre hasat edilen ürünün dikkatli bir şekilde işlenmesi için hasat teknolojisine ilişkin gereksinimler yüksektir. Mekanik hasat yapabilmek ve iyileştirebilmek için çiftçiler çiçek tomurcukları aynı seviyede olacak şekilde tek tip bitki boylu büyük çiçek başlı çeşitler yetiştirmelidir.^[18]

Mekanik hasatta asla çiçek tomurcukları değil aynı zamanda sap kısımları da hasat edilir. Bu saplar çoğunlukla 10 mm ila 30 mm uzunluğundadır. Prensipte bu ilaç yapımında kullanılacak kesilmiş çiçek tomurcuklarının kalitesi üzerinde hiçbir etkiye sahip değildir ancak seçim için biraz daha fazla çabaya neden olabilir.^[18]

Önemli bir teknik hasat ilkesi döner biçme makineleri, doğrayıcılar veya komple biçerdöverler tarafından kesim yapılmasıdır. Bu durumda tüm çiçek ufku hasat edilir. Özellikle papatya hasadı için gerek çay üretimi gerekse endüstriyel işleme için kıyıcılar kullanılır.^[18][19]

Bir diğer çok önemli hasat ilkesiyse keskin yolma tarakları olan tamburların hasat yönünün tersine dönmesidir. Böylelikle bitki stoğu aşağıdan yukarıya taranır. Toplama taraklarının arkasına eklenen bıçaklar sayesinde çiçek tomurcukları kesilir ve diğer genel mekanik hasat teknolojilerinde olduğu gibi bitki sapından kopmaz.^[18]

Verim seviyesi

Ortalama olarak hektar başına yaklaşık 5–10 dt kuru çiçek maddesi ve hektar başına 50–70 dt kuru sap ve yaprak toplanabilir.^[19]

Çiçekler % 0,3 ile % 1,5 arasında papatya uçucu yağı içerir.^[19]

Hasat sonrası işlem ve sonraki işlemler

Hasat edilen papatya parçalarının yeterli bir hasat sonrası muamelesi mükemmel iç ve dış niteliklerin korunması için çok önemlidir.^[18]

Kurutma

Hasat edilen ürün yaklaşık % 80 su içerir bu nedenle fermantasyon riski altındadır. Depolayabilmek için ürünün sadece % 10-11 su içeriğine kadar kurutulması gerekir. Diğer mahsullere kıyasla daha yüksek fermantasyon riski nedeniyle kurutma işlemi hasattan sonra 2 saati geçmemelidir. Ürün üzerinde yüksek basınçtan kaçınmak ve fermantasyon riskini daha da arttırmamak için depolama yüksekliğinin çok büyük olmamalıdır.

Örneğin güneşte veya bir çatı altında doğal kurutma gibi birkaç kurutma sistemi vardır ancak aynı zamanda kesintili kurutucular, yarı-sürekli raf kurutucular veya sürekli bantlı kurutucularla kurutma da vardır. Her durumda en önemlisi ürünün asla °C üzerinde ısınmamasıdır.^[18]

seçim

Mekanik hasat nedeni ile hasat edilen üründe sapların payı daha çoktur. Bu nedenle çoğu kez kurutma işleminden hemen önce bir ayırma işlemi yapılır. Bu seçim işlemi genellikle çift cidarlı ters yönde dönen tambur elekleriyle yapılır. Gerekirse daha sonraki bir çalışmada kurutulduktan sonra çiçek tomurcukları üzerindeki sapların kısa kısımları sade çiçek tomurcuğu ürünlerini almak için ayrılır.^[18]

El hasadı durumunda seçme işlemi çoğu zaman kurutma işleminden sonra yapılır.^[18]

Damıtma

Papatya çiçeği üretiminin önemli bir nedeni ilaç yapımıiçin kullanılan papatya yağının ekstraksiyonudur. Bu yağ çoğunlukla taze çiçek tomurcuklarından ve çiçek saplarından damıtılarak çıkarılır. Papatya yağının önemli bir bileşeni yağ içeriğinin% 33'üne kadar olan bisabololdür.