Σπόροι Ταμαρίλλο (Cyphomandra betacea)
Σπόροι Ταμαρίλλο (Cyphomandra betacea)
Τιμή για το πακέτο των 5 ή 10 σπόρους.
Το Ταμαρίλλο ( Solanum betaceum syn. Cyphomandra betacea) ή τοματόδεντρο (Tree Tomato) είναι ένα μικρό δέντρο ή θάμνος, που ανήκει στην ανθοφόρα οικογένεια φυτών Solanaceae και συγγενεύει με την πατάτα, την ντομάτα, την μελιτζάνα και την πράσινη πιπεριά. Είναι πολύ γνωστό σαν το είδος που παράγει τα ταμαρίλλος, ένα φαγώσιμο καρπό με ωοειδές σχήμα. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στις "χαμένες" τροφές τών Ίνκας και είναι γνωστό ως «tomate de Arbol», αλλά έχει εξαφανιστεί από τον ενδημικό βιότοπό του.
Το ταμαρίλλο είναι ενδημικό στις Άνδεις του Περού, στη Χιλή, στον Ισημερινό, στην Κολομβία και στη Βολιβία. Καλλιεργείται στην Αργεντινή, την Αυστραλία, τη Βραζιλία, την Ινδονησία, την Κένυα, την Πορτογαλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βενεζουέλα. Στη Νέα Ζηλανδία και στην Πορτογαλία καλλιεργείται για εμπορική συγκομιδή και διεθνή εξαγωγή. Η πρώτη παγκόσμια εμπορική καλλιέργεια που παράχθηκε στην Αυστραλία, σημειώθηκε γύρω στο 1996, αν και ο ενθουσιασμός για τα εξωτικά φρούτα του Tamarillo και η καθιέρωσή τους στον πολιτισμό της Αυστραλίας άρχισε να αναπτύσσεται όλο και περισσότερο από το μέσα του 1970 περίπου.
Τα ταμαρίλλος εισήχθησαν για πρώτη φορά στη Νέα Ζηλανδία από την Ασία στα τέλη της δεκαετίας του 1800. Αρχικά παρήχθησαν μόνο κίτρινα και μοβ μικρόκαρπα είδη. Το κόκκινο ταμαρίλλος αναπτύχθηκε το 1920 από έναν κηπουρό φυτώριου στο Auckland, από σπόρους της Νότιας Αμερικής. Άλλα κόκκινα είδη εμφανίστηκαν λίγο αργότερα και συνεχίστηκε η εκ νέου επιλογή τους από τους καλλιεργητές, που οδήγησε σε μεγάλης και υψηλής ποιότητας ποικιλίες, που καλλιεργούνται για εμπορικούς σκοπούς και σήμερα.
Πριν το 1967, το ταμαρίλλο ήταν γνωστό ως "tree tomato (τοματόδεντρο)" στην Νέα Ζηλανδία, αλλά έπειτα επιλέχτηκε ένα νέο όνομα από το Συμβούλιο Προώθησης Ντομάτας της Νέας Ζηλανδίας, προκειμένου να γίνεται διάκριση μεταξύ αυτού και της κοινής κηπευτικής ντομάτας, αλλά και να του προσδώσει εξωτική γοητεία. Η επιλογή του ονόματος επιδέχεται αρκετές ερμηνείες, από την ομοιότητά της με τη λέξη "τομάτα", την ισπανική λέξη «Amarillo» που σημαίνει κίτρινο χρώμα, και μια παραλλαγή της λέξης Μαορί "Τάμα", για την "αρχηγία". Αλλά σε πολλά μέρη του κόσμου συνεχίζεται να αποκαλείται Tree Tomato.
Οι καρποί μπορεί να έχουν μήκος μεταξύ 2 και 8 εκατοστών. Κρέμονται από το δέντρο σε συστάδες, όπως και πολλά άλλα φρούτα, σαν τα κεράσια. Τα δέντρα αυτά καλλιεργούνται από μοσχεύματα και είναι πολύ ευαίσθητα στον παγετό, κυρίως στην νεαρή ηλικία. Έχουν ρηχές ρίζες και ανταποκρίνονται θετικά στο άφθονο νερό και στην επικάλυψή τους με παχύ προστατευτικό στρώμα από σαπισμένα φύλλα (για τη συγκράτηση της υγρασίας του εδάφους). Το δέντρο μπορεί να φτάσει σε ύψος λίγο πάνω από τα 6 μέτρα, αλλά μπορεί να υποστεί ζημιές λόγω ανέμων και χρειάζεται προστασία. Θα αποδώσει καρπούς μετά από δύο χρόνια και ένα ώριμο δέντρο σε καλό έδαφος θα δώσει περισσότερους καρπούς απ' όσους μπορεί μια κανονική οικογένεια να φάει σε 3 περίπου μήνες. Ένα καλά τρεφόμενο δέντρο μπορεί να παράγει έως και 66 κιλά καρπούς σε ένα χρόνο. Όταν το δέντρο φτάσει στο 1 με 1,5 περίπου μέτρα ύψος, είναι σκόπιμο να κοπούν οι ρίζες του από τη μία πλευρά και να γείρει το δέντρο στην άλλη (με κατεύθυνση προς το μεσημεριανό ήλιο σε περίπου 30 με 45 βαθμούς). Αυτό επιτρέπει στα καρποφόρα κλαδιά να αναπτυχθούν σε από όλο το μήκος του κορμού και όχι μόνο στην κορυφή.
Το φυτό ανθοφορεί την καλοκαιρινή περίοδο, και τα άνθη του διασκορπούν ένα υπέροχο άρωμα λεμονιού. Είναι μικρά και έχουν διακοσμητική αξία. Τα στελέχη σε όλη τη διάρκεια του έτους είναι απασχολημένα στο να παράγουν συνεχώς καινούρια μπουμπούκια, ενώ υπάρχουν ταυτόχρονα πράσινα και ώριμα σε διαφορετικές φάσεις, ώστε πάντα να υπάρχει καρπός έτοιμος προς κατανάλωση. Χαρακτηριστικό του φυτού είναι η εντυπωσιακή αύξηση του μεγέθους του και η γρήγορη ανάπτυξή του. Πολλά από τα κεντρικά φύλλα θυμίζουν φύλλα ηλίανθου, που φτάνουν τα 25 εκ. σε μήκος και τα 20 εκ. σε πλάτος, ίσως και περισσότερο. Η κύρια ανθοφορία συντελείται τον Μάϊο. Στη συνέχεια μειώνεται σταδιακά, αλλά συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια του έτους, και στον αέρα υπάρχει πάντα ένα ευχάριστο άρωμα.
Αλλά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τα άνθη παρουσιάζουν οι καρποί, που εκτός από διακοσμητικοί, είναι επίσης πολύ νόστιμοι. Εξαιτίας της γλυκύτητάς τους θυμίζουν περισσότερο φρούτο καρποφόρου δέντρου, παρά λαχανικό. Καταναλώνονται φρέσκοι ή επεξεργασμένοι. Για να καταναλωθεί ο φρέσκος καρπός κόβεται στη μέση και η σάρκα του αφαιρείται με τη βοήθεια ενός κουταλιού. Ο καρπός περιέχει βιταμίνη Α, βιταμίνη C και είναι πλούσιος σε βιταμίνη Ε και σίδηρο. Έχει σχήμα στενόμακρο, με μήκος 5 με 6 το πολύ εκατοστά. Το βάρος του φτάνει τα 80 με 100 γρ. και αρχίζει να ωριμάζει τον Οκτώβριο.
Η σάρκα του tamarillo είναι ήπια γλυκιά και έχει μια αψάδα στη γεύση. Μπορεί να συγκριθεί με τα ακτινίδια, την ντομάτα ή τα φρούτα του πάθους. Η φλούδα και η σάρκα κοντά στη φλούδα έχουν μια δυσάρεστη πικρή γεύση, και συνήθως δεν τρώγονται ωμά. Όταν είναι ελαφρά παγωμένη και πασπαλισμένη με ζάχαρη, η σάρκα του αποτελεί ένα δροσιστικό πρωινό πιάτο.
Χρησιμοποιούνταιι σε σαλάτες, επειδή έχουν ελαφρά αρωματική γεύση. Δίνουν μια μοναδική γεύση σε κομπόστες και μαρμελάδες. Στην Κολομβία, τον Ισημερινό (Εκουαντόρ) και τη Σουμάτρα, φρέσκα tamarillos αναμειγνύονται συχνά με νερό και ζάχαρη για να γίνουν χυμός.